Dawno, temu – 7 kwietnia 1823 roku uczniowie z gimnazjum męskiego w Rugby (miasteczko w pobliżu Birmingham w środkowej Anglii) grali w piłkę nożną, oczywiście według wówczas obowiązujących przepisów. Mimo ogromnej ambicji grających, utrzymywał się wynik remisowy, żadna ze stron nie mogła uzyskać przewagi. Nagle jeden z uczestników meczu – William Webb Ellis złapał piłkę pod pachę i mijając zaskoczonych graczy, przebiegł z nią całe boisko i położył w bramce rywali. Ta akcja nie została uznana, a incydent stał się głośny w Anglii, jako złamanie etyki sportowej walki. Jego sprawca miał wiele nieprzyjemności. Fakt ten uważa się za początek gry zespołowej nazwanej od miasteczka Rugby – rugby, która z biegiem lat stała się bardzo popularna na całym świecie, a czyn niesfornego młodzieńca upamiętniony został tablicą na murach szkoły.

W wielu gimnazjach grano w football według własnych reguł i dopiero z czasem wyodrębniły się poszczególne odmiany. W dalszym ciągu zespoły ustalały przed meczem czas zawodów, liczbę zawodników i główne zasady obowiązujące podczas meczu. Spotkanie prowadził rozjemca, czyli późniejszy sędzia, który interweniował tylko w bardzo spornych sytuacjach. Do gry służył pęcherz zwierzęcy wypchany trawą, o owalnym kształcie, któremu rugbiści pozostali wierni do dzisiaj.

Naprzeciwko szkoły w Rugby znajdował się zakład szewski Williama Gilberta, który jako pierwszy uszył piłkę dla potrzeb nowej gry. Dzisiaj jest to jedna z największych firm na świecie produkująca sprzęt dla rugby. Na początku nie obowiązywał ujednolicony strój, zdejmowano jedynie marynarki i krawaty dla bezpieczeństwa grających. W miarę rozwoju gier zespołowych, szczególnie tych uprawianych na boiskach otwartych, zaczęto zastanawiać się nad ujednoliceniem przepisów, które w każdej szkole były inne. Zwolennicy gry wywodzącej się z Rugby nie chcieli podporządkować się tendencjom, które powoli zmierzały w kierunku dzisiejszej piłki nożnej i sami opracowali zasady obowiązujące od 1846 roku.

W latach 1860-1870 dyscyplina ta rozwijała się intensywnie, zataczając coraz szersze kręgi popularności. Dotarła do Irlandii, Walii i Szkocji. Zaczęły powstawać pierwsze kluby angielskie: Blackheat ( 1863), Richmond (1864). W roku 1863 powstało Stowarzyszenie Piłkarskie (Football Association), które wprowadziło zakaz gry rękami, tym samym jednoznacznie oddzieliło się od rugby. W 1866 roku ukazały się drukiem pierwsze przepisy gry opracowane przez L. J. Matona. Kluby rozgrywały coraz więcej spotkań między sobą, a w 1871 w Edynburgu odbył się pierwszy oficjalny mecz międzypaństwowy, w którym Szkocja pokonała Anglię 8:3. Rugbiści szukali możliwości zrzeszenia się i ujednolicenia swoich reguł oraz dalszego rozwoju dyscypliny. W 1871 roku powołano pierwszą oficjalną organizację Rugby Football Union (RFU). W tym czasie istniało już 21 klubów. W latach 1871-1876 zespoły występowały w 20-osobowych składach, czas gry w dalszym ciągu ustalali kapitanowie przed meczem.

Pierwsza piłka do rugby (Źródło: 80minut.pl)
Pierwsza piłka do rugby

W roku 1885 RFU opracowała i wydała przepisy, których część przetrwała do dzisiaj: liczba zawodników, podział na formację młyna i ataku, młyn zwarty, wyrzut piłki z autu, sędzia główny i inne. W 1886 roku powstała Międzynarodowa Rada Rugby (International Rugby Football Board – IRFB).

Dyscyplina zaczęła przenikać poza Wielką Brytanię i stawała się popularna w innych krajach, a szczególnie we Francji, gdzie w 1853 roku powstał pierwszy klub. W latach 1887-1888 reprezentacja kilku klubów angielskich odbyła tournee po Australii i Nowej Zelandii, zaszczepiając rugby mieszkańcom tamtych stron, którzy dzisiaj należą do potentatów w tej dyscyplinie. Już pod koniec XIX wieku Anglicy wprowadzili rugby do programu wychowania fizycznego w wojsku i szkołach uznając walory gry za bardzo ważne w rozwoju fizycznym młodzieży. Rugby jest sportem olimpijskim, czterokrotnie brało udział w Igrzyskach Olimpijskich. Pierwszy raz rugbiści startowali na II Igrzyskach nowożytnych w Paryżu w 1900 roku. Złotymi medalistami zostali Francuzi pokonując w finale Niemców 25:16. Drugi start miał miejsce na IV Igrzyskach w 1908 roku w Londynie. Tym razem zwyciężyła Australazja (połączone zespoły Australii i Nowej Zelandii), wygrywając w walce o złoty medal z Wielką Brytanią. W 1920 roku na VII Igrzyskach w Antwerpii, jak również cztery lata później w Paryżu triumfowała drużyna USA, a srebrnymi medalami musieli zadowolić się Francuzi.

Pomnik Williama Webb Ellisa (Źródło: www.panoramio.com)
Pomnik Williama Webb Ellisa

Tekst pochodzi z książki Macieja Powały-Niedźwieckiego ABC kibica rugby