Poniżej fragment książki Lecha Janki “50 lat Klubu sportowego Budowlani Olsztyn 1949-1999”,
wyd. listopad 1999 r., str. 53-58

Początki rugby na Warmii i Mazurach:

Decyzja o powołaniu w Klubie pierwszej (i jak dotąd jedynej) na Warmii i Mazurach sekcji rugby zapadła 20 września 1976 roku, podczas jednego z zebrań organizacyjnych. Pomysłodawcą, jednocześnie pierwszym trenerem, był Marek Witczak – nauczyciel wychowania fizycznego w Zasadniczej Szkole Budowlanej przy Olsztyńskim Zjednoczeniu Budownictwa. Podczas studiów na warszawskiej AWF trenował rugby, zdobywając z AZS AWF kilka tytułów mistrza Polski.

Pierwsze treningi odbywały się na podolsztyńskich łąkach i leśnych polanach. Mieszkańcy Olsztyna mieli okazję zobaczyć swych rugbistów w oficjalnym meczu 1 maja 1977 roku. Ich przeciwnikiem był zespół mistrza Polski juniorów – Budowlani Łódź. Mecz zakończył się rezultatem 18:18.

Nieco później olsztyńska drużyna została zgłoszona do rozgrywek II ligi. Inauguracyjny mecz ligowy podopieczni Marka Witczaka zagrali w Sochaczewie, przeciwko tamtejszemu Orkanowi. Olsztynianie przegrali z eks-pierwszoligowcem z kretesem, ale nie zrazili się tym niepowodzeniem. Ostatecznie zakończyli rozgrywki na czwartek pozycji.

W sezonie 78/79 byli o oczko wyżej. W tamtej pionierskiej drużynie grali: Andrzej Stankiewicz, Jan Kowalski, Janusz Durmowicz, Henryk Parafińczuk, Jan Możol, Stefan Wilchowski, Jan Szymański, Zbigniew Malinowski, Dariusz Zarębski, Wiesław Mieczkowski, Jan Jankowski, Zbigniew Podgórski, Kazimierz Jaworski, Andrzej Dzióbek, Waldemar Rogalski, Jarosław Waśkowski, Jaroslaw Tekliński, Jerzy Borowski, Zbigniew Rossowiecki, Ireneusz Owczarek, Jerzy Dzióbek.

Rok 1997 był ostatnim w pracy szkoleniowej trenera Witczaka. Jego miejsce zajął wychowanek – Zbigniew Podgórski. W tym roku piętnastka Budowlanych rozegrała pierwszy mecz za granicą. Ich przeciwnikiem był lider rumuńskiej II ligi Olimpia Bukareszt. Zwyciężyli gospodarze 24:7.

Ranga sekcji rosła z roku na rok. Wyrazem tego było m.in. powierzenie Budowlanym organizacji pierwszego w historii regionu oficjalnego meczu międzypaństwowego rugby Polska-Bułgaria (reprezentacje młodzieżowe). Spotkanie odbyło się w 1980 r. na reprezentacyjnym stadionie miasta – Stomilu. W drużynie Polski wystąpił olsztynianin – Andrzej Dzióbek. Na oczach 2,5 tysiąca widzów Polacy wygrali 46:0, a Dzióbek popisał się kilkoma efektownymi zagraniami. Władze Polskiego Związku Rugby zbudowane powodzeniem olsztyńskiego debiutu powierzyli Klubowi w roku następnym organizację najważniejszego meczu sezonu: Polska – ZSRR. Było to spotkanie pierwszych reprezentacji (I liga FIRA), które miało zdecydować, która z drużyn utrzyma się w tych rozgrywkach. Mimo głośnego dopingu kibiców Polacy przegrali 3:7 i zostali zdegradowani do II ligi. Olsztyńscy rugbyści, odnieśli spory sukces zdobywając Puchar 25-lecia Polskiego Związku Rugby po zwycięstwie w finale nad Juvenią Kraków.

Rok 1982 przyniósl podopiecznym trenera Podgórskiego pierwszy w historii Klubu awans do I ligi. W decydującym meczu olsztynianie zremisowali u siebie z innym kandydatem do awansu Juvenią Kraków (7:7). W spotkaniu tym wystąpili: Bors, J. Dzióbek, A. Dzióbek, Bolejko, Purcha, Dudek, Mic, Parafińczuk, Witt, Mirkowski, Czarnota, Zarębski, Kardas, Kłowas, Malinowski, Mierzejewski, Kocenko. Forma i umiejętności Andrzeja Dzióbka szły szybko w górę. Stał się etatowym reprezentantem młodzieżówki – w końcu stał się jej kapitanem. Prawie w kazdym meczu narodowej piętnastki zdobywał największą ilośc punktów. Był szybki, zwrotny, wybiegany. Niewielu obrońców potrafiło zatrzymać jego dynamiczne i szybkie rajdy. Wkrótce otrzymał powołanie do reprezentacji Polski seniorów. Zmienił barwy klubowe przenosząc się do gdańskiej Lechii.

Start Budowlanych w ekstraklasie nie przyniósł im sukcesów. Młody niedoświadczony zespół nie miał szans nawiązania walki z mającymi kilkanaście lat praktyki rywalami. Po jednym sezonie Budowlani opuścili pierwszoligowe towarzystwo. 9 sierpnia 1983 r. dotarła do Klubu tragiczna informacja – Andrzej Dzióbek nie żyje! Stracił życie, w nie do końca znanych okolicznościach, podczas zgrupowania kadry w Zakopanem. 21-letni młody mężczyzna pozostawił w rozpaczy żonę z kilkumiesięcznym dzieckiem, rodziców, przyjaciół i kolegów z boiska.

W 1984 roku olsztynianie powrócili do II ligi. Młodzież Budowlanych odniosła spory sukces w mistrzostwach Polski juniorów zdobywając brązowe krążki. Był to pierwszy medal w historii olsztyńskiego rugby. W kolejnym roku było jeszcze lepiej. Szturmem (wysokie zwycięstwa w turnieju finałowym nad Filarem Bytom i Orkanem Sochaczew) przedostali się olsztyniacy do strefy medalowej. Jednak w walce o złoto ulegli (6:14) Visowi Siedlce. W przygotowaniach do OSM trenerowi Podgórskiemu pomagali jego niedawni boiskowi koledzy – Jerzy Mic i Waldemar Czarnota. Nie był to jedyny w tym czasie sukces Budowlanych. Z mistrzostw Polski juniorów przywieźli kolejne srebro. Oto autorzy tamtych sukcesów: Jacek Bobrowicz, Marcin Malewicki, Mirosław i Janusz Kaczyński, Radosław Zajączkowski, Sławomir Jankowski, Eugeniusz Berdzik, Tomasz Buchalski, Paweł Wąsiewicz, Grzegorz Marszałek, Piotr Bukowski, Radosław Paszkiewicz, Ryszard Gotowicki, Wiesław Karwacki, Jacek Duczek, Jan Mill, Piotr Biernatowski, Jan Stępkowski, Artur Gąsiorowski, Jacek Ciołkowski, Piotr Śladowski, Dariusz bednarski, Krzysztof Dominiak, Andrzej Moroz, Ireneusz Zaniewski, Dariusz Krasicki, Tadeusz Obrębski, Leszek Bors, Tomasz Struczewski, Jarosław Kowalczyk, Tomasz Zabłocki, Sławomir Zimowski i Dariusz Hładyszewski. Dobra gra młodych olsztynian sprawiła, że w 1986 roku czterech z nich weszło w skład reprezentacji Polski na młodzieżowe mistrzostwa Europy. Byli to Buchalski, Jankowski, Berdzik i Gotowicki. Polska piętnastka po wygraniu z Belgią 27:10 (Buchalski – 8 pkt, Jankowski – 4) utrzymała się w grupie A ME.

W mistrzostwach Polski juniorów rugbyści z Olsztyna ponownie zdobyli srebrne medale. Drużyna seniorów też pokazała klasę, wywalczając (po wygraniu 12:10 barażowego meczu z przedostatnią drużyną ekstraklasy – Posnanią) po raz drugi awans do I ligi.

W 1987 roku olsztyńscy rugbyści znów grali za granicą. Było to w Brnie, a ich przeciwnikiem był tamtejszy Lokomotiv. Zespół olsztyński okazał się lepszy – wygral 20:0. W tym czasie trener Podgórski postanowil wyjechac do pracy w USA. Jego miejsce zajęli: Kazimierz Lubak (wieloletni działacz i kierownik sekcji), Jerzy Mic i Waldemar Czarnota. Budowlani walczyli o utrzymanie w I lidze. Jednak bez powodzenia.

W 1988 roku zakończyli rozgrywki II ligi na drugiej pozycji, przegrwając baraz o ekstraklasę z I-ligowym Visem Siedlce. Reorganizacja rozgrywek (8 drużyn w I lidze) ponownie awansowała olsztynian do ekstraklasy. Jednak nie na długo.

W 1990 roku znowu spadli. Pogłębiający się niedostatek sekcji spowodował, że kolejne sezony nie były najlepszym okresem w jej historii, poza jednym wyjątkiem.

W 1991 roku drużyna juniorów młodszych doskonale radziła sobie w eliminacjach Ogólnopolskiej Olimpiady Młodzieży, awansując do turnieju finałowego w Bytomiu. Podopieczni trenera Leszka Borsa (przejął szkolenie po swoich poprzednikach) zaprezentowali się na Śląsku doskonale, przywożąc brązowe medale. Ich starsi koledzy wystartowali tymczasem do drugoligowych rozgrywek, ale po kilku meczach wycofali się z rywalizacji.

Podobnie było w 1993 roku. W następnym sezonie piętnastka Budowlanych podjęła już rękawicę. Zajęła drugie miejsce w Pucharze Ligi, a rok później trzecie w II lidze, awansując po spotkaniach barażowych ponownie do I ligi. W ekstraklasie niedoświadczona olsztyńska ekipa, która przyjęła nazwę Budowlani Renox (główny sponsor) nie miała jednak szans w konfrontacji z rutyniarzami.

W 1996 roku zajęła 6 miejsce utrzymując się tylko dzięki meczom barażowym. Rok później została ponownie zdegradowana.

W sezonie 1998/99 Budowlani Renox występując w serii B (tak nazwano dawną II ligę) zajęli czwarte miejsce.

Lata osiemdziesiąte i dziewięćdziesiąte zaowocowały kilkudziesięcioma reprezentacyjnymi występami olsztyńskich rugbistów. Nie było właściwie roku, w którym przynajmniej jeden z nich nie zakładał koszulki z godłem Polski. Najbardziej spektakularny był udział przedstawicieli olsztyńskiego Klubu w mistrzostwach świata juniorów.

Zaszczytu tego dostąpili:

  • Jan Kaczyński (Polska – 1982, Belgia – 1983)
  • Leszek Bors (Polska – 1982)
  • Sławomir Jankowski (Belgia – 1983, Rumunia – 1984)
  • Tomasz Buchalski (Belgia – 1983, Rumunia – 1984)
  • Ryszard Gotowicki (Belgia – 1983, Rumunia – 1984)
  • Eugeniusz Berdzik (Rumunia – 1984, Niemcy – 1985)
  • Artur Gąsiorowski (Niemcy – 1985)
  • Radosław Paszkiewicz (Niemcy – 1985)
  • Paweł Martyniuk (Hiszpania – 1992, Francja – 1993)
  • Bogdan Deptuła (Francja – 1993)
  • Krzysztof Antoniak (Francja – 1994, Rumunia – 1995)
  • Bartosz Bigoszewski (Francja – 1996)
  • Tomasz Przybyszewski (Francja – 1998, Walia – 1999)
  • Grzegorz Arbajter (Francja – 1998)
  • Piotr Silwanowicz (Walia – 1999)

W roku 50-lecia Klubu jego rugbyści grają nadal w serii B.

Poniżej mała galeria, która pochodzi z tej samej książki, co artykuł: